Της Βάσως Κόλλια
Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών είναι μία από τις πιο ευρέως διαδεδομένες μορφές παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συμβαίνουν στον κόσμο τόσο στον ανεπτυγμένο, όσο και στον λιγότερο ανεπτυγμένο. Δεν γνωρίζει σύνορα, διαπερνά όλα τα μορφωτικά επίπεδα, όλες τις οικονομικές και κοινωνικές τάξεις.
Αριθμητικά στοιχεία σε όλο τον κόσμο αποδεικνύουν τη σοβαρότητα αυτής της μάστιγας:
-35 % των γυναικών έχουν βιώσει σωματική και σεξουαλική βία στη διάρκεια της ζωής τους.
-Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 47% των φόνων γυναικών διαπράττονται από τον σύντροφό τους ή μέλος της οικογένειας, σε σύγκριση με το 6% των δολοφονιών ανδρών.
-Οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν το 55% των θυμάτων της καταναγκαστικής εργασίας και το 98 %των θυμάτων σεξουαλικής εκμετάλλευσης.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, υπολογίζεται ότι 200 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια έχουν υποστεί ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων σε 30 χώρες. 700 εκατομμύρια ανήλικα κορίτσια οδηγήθηκαν σε εξαναγκαστικό γάμο, από τα οποία τα 250 εκατομμύρια ήταν κάτω από 15 ετών.
Στην Ευρώπη, τα θύματα είναι 62 εκατομμύρια γυναίκες! Στις δικές μας κοινωνίες τα κρούσματα βίας διαφοροποιούνται στη μορφή, όχι όμως στη σφοδρότητα. Η βία μπορεί να είναι λεκτική, οικονομικός εκβιασμός, σεξουαλική ταπείνωση, ξυλοδαρμός, τραυματισμός, βιασμός και όχι μόνον… Μια αληθινή «έκθεση ωμοτήτων», για να δανειστώ τον τίτλο του διαβόητου βιβλίου του Τζέιμς Μπάλαρντ.
Οι αριθμοί μας λένε ακόμη ότι πολλαπλασιάζονται οι ανθρωποκτονίες γυναικών, αλλά και τα λεγόμενα «εγκλήματα τιμής» έναντι γυναικών και κοριτσιών. Οι ακραίες πρακτικές του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων έχουν εφαρμοστεί σε τουλάχιστον 500.000 κορίτσια. Όχι σε κάποια χώρα του αναπτυσσόμενου κόσμου, αλλά εντός της Ε.Ε.!
Οι επιπτώσεις της βίας κατά των γυναικών, λόγω φύλου, είναι ανυπολόγιστες σε κάθε επίπεδο. Η βία κατά των γυναικών διαρρηγνύει τα δικαιώματα στη ζωή, την ελευθερία και την ασφάλεια· θίγει την αξιοπρέπεια και την αυτονομία γυναικών και κοριτσιών. Η βία λόγω φύλου μπορεί να προκαλέσει προσωρινή ή και μόνιμη σωματική, σεξουαλική, ψυχική, συναισθηματική ή ψυχολογική βλάβη στις γυναίκες που την υφίστανται. Μπορεί ακόμη και να καταλήξει σε θάνατο. Δημιουργεί τεράστια τραύματα στον άμεσο και έμμεσο περίγυρο και δυστυχώς και στα παιδιά που συχνά γίνονται αυτόπτες μάρτυρες ενδοοικογενειακής βίας.
Η βία κατά των γυναικών συνιστά ένα σοβαρότατο κοινωνικό πρόβλημα.
Αποτελεί όμως τροχοπέδη και στην οικονομική ανάπτυξη των κρατών.
Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ετήσιο κόστος της βίας κατά των γυναικών λόγω φύλου εκτιμάται σε 228 δισεκατομμύρια ευρώ για το 2012. Δηλαδή το 1,8% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της Ε.Ε.! Από το κόστος αυτό, τα 45 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως δαπανώνται σε δημόσιες και κρατικές υπηρεσίες και 24 δισεκατομμύρια ευρώ αφορούν απολεσθείσα οικονομική παραγωγή.
Σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών, το ετήσιο κόστος της βίας κατά των γυναικών υπολογίζεται σε 5,8 δισ. $ στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και 1.16 δισ. $ στον Καναδά. Στην Αυστραλία, η βία κατά των γυναικών και των παιδιών εκτιμάται ότι κοστίζει 11.38 $ δισ. ετησίως. Η ενδοοικογενειακή βία και μόνο κοστίζει περίπου 32.900 εκατομμύρια $ στην Αγγλία και την Ουαλία.
Η έρευνα δείχνει ότι το κόστος της βίας κατά των γυναικών θα μπορούσε να ανέλθει σε περίπου 2 τοις εκατό του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ). Αυτό είναι ισοδύναμο με 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, περίπου, το μέγεθος της οικονομίας του Καναδά.
Περαιτέρω στοιχεία αποκαλύπτουν ότι η βία κατά των γυναικών προκαλεί περισσότερους θανάτους και συνεπάγεται πολύ υψηλότερο οικονομικό κόστος από όσους οι πόλεμοι.
Το κόστος του συστήματος υγείας, η παροχή συμβουλών και άλλες συναφείς υπηρεσίες, το δικαστικό σύστημα, το σύστημα πρόνοιας, καθώς και οι έμμεσες δαπάνες, όπως η απώλεια των μισθών, η παραγωγικότητα και το δυναμικό, είναι μόνο ένα μέρος του τι πληρώνουν οι κοινωνίες μας για τη βία κατά των γυναικών.
Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών φέρνει τεράστιο οικονομικό κόστος για κάθε κοινωνία. Οι αρνητικές επιπτώσεις στη συμμετοχή των γυναικών στην εκπαίδευση, την απασχόληση και την πολιτική ζωή υπονομεύει τη μείωση της φτώχειας. Οδηγεί σε απώλεια της απασχόλησης και της παραγωγικότητας και αποστραγγίζει πόρους από τις κοινωνικές υπηρεσίες, το δικαστικό σύστημα, τις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης.
Ως εκ τούτου, η βία κατά των γυναικών είναι ένα σοβαρό εμπόδιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Αυτό έχει αναγνωρισθεί στην προσφάτως εγκριθείσα Ατζέντα 2030 του ΟΗΕ για την Αειφόρο Ανάπτυξη.
Αν οι κοινωνίες μας εξαλείψουν αποτελεσματικά τη βία κατά των γυναικών, το ισοδύναμο κόστος θα μπορούσε να διατεθεί για αναπτυξιακούς σκοπούς.
Προτεραιότητα της παγκόσμιας κοινότητας πρέπει να αποτελέσει η θέσπιση και εφαρμογή ολοκληρωμένου πλαισίου πρόληψης και αντιμετώπισης της βίας κατά των γυναικών, με πολύ-επίπεδες δράσεις. Ενός σχεδίου που, μεταξύ άλλων, θα περιλαμβάνει:
-λήψη μέτρων πρόληψης μέσω καταπολέμησης αρνητικών στερεοτύπων που μπορούν να οδηγήσουν στην άσκηση έμφυλης βίας κατά γυναικών και κοριτσιών,
-κατάλληλη υποστήριξη και προστασία των θυμάτων σε όλη τη διαδικασία δίωξης των δραστών, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες των θυμάτων σε όλη την ποινική διαδικασία,
-παροχή ειδικών θεραπευτικών προγραμμάτων προς τους δράστες των περιστατικών,
-προσαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας και των μηχανισμών επιβολής του νόμου των κρατών-μελών ώστε να αντιμετωπίζουν με συντονισμένο τρόπο την έμφυλη βία, αλλά και να συμβάλει στην καταπολέμηση των νέων μορφών έμφυλης βίας, π.χ. τη διαδικτυακή βία και τον ψηφιακή παρενόχληση, την επίμονη παρακολούθηση και τον εκφοβισμό,
-διασφάλιση πρόσβασης των θυμάτων βίας σε υπηρεσίες υγείας, στελεχωμένες με ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό.
Η βία κατά των γυναικών είναι ένα σημαντικό πρόβλημα που επηρεάζει σημαντικά το σύνολο της κοινωνίας, άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη, τόσο την οικονομική, όσο και την κοινωνική, πολιτική και πολιτισμική. Αποτελεί μελανό σημείο για την παιδεία μας και για τον πολιτισμό μας.
Όταν ανεχόμαστε την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών, αποδεχόμαστε μια κοινωνία με έλλειμμα Δημοκρατίας. Και αυτό μας αφορά όλους!
* Η κ. Βάσω Κόλλια είναι πολιτικός επιστήμων, πρώην Γενική Γραμματέας Ισότητας των Φύλων του Υπουργείου Εσωτερικών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου