Υπάρχει μαγικό "ραβδί" που μπορεί με μία και μόνο κίνηση να εξαλείψει τα κοινωνικά στερεότυπα τα οποία –ακόμα και στις μέρες μας– λειτουργούν αποθαρρυντικά ως προς την πρόθεση γυναικών να δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά; "Οι γυναίκες που πραγματικά θέλουν (να δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά), μπορούν να πετύχουν" τονίζει, σε συνέντευξή της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η καθηγήτρια του τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών και διευθύντρια του Εργαστηρίου Επιχειρηματικότητας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (ΠΑΜΑΚ), Κατερίνα Σαρρή.
Το θέμα -συνεχίζει η κ. Σαρρή – είναι με ποιο τρόπο. "Πρέπει οι ίδιες (οι γυναίκες) να αντιμετωπίσουν τα κοινωνικά στερεότυπα, δηλαδή οι ίδιες να είναι απαλλαγμένες απ' αυτά· δεν τρομάζουν να μπουν σε κάποια αντρικά όπως τα λέμε– επαγγέλματα ή επιχειρήσεις. Το θέμα είναι να διαλύσουν και τα κοινωνικά στερεότυπα πάνω σ’ αυτό, το τι πιστεύουν οι άλλοι".
Αφήνοντας πίσω "βάρη" περασμένων δεκαετιών, που μέχρι και σχετικά πρόσφατα ήταν στο "προσκήνιο" και δημιουργούσαν προβλήματα στη δραστηριοποίησή τους στον επιχειρηματικό στίβο, γυναίκες πετυχαίνουν και, παράλληλα, δημιουργούν μία στέρεη βάση για όσες επιθυμούν να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.
Δομικά -όπως εξηγεί η κ. Σαρρή- έχουν αμβλυνθεί (τα στερεότυπα) σ’ ένα επίπεδο. Παλαιότερα "εάν ο πατέρας είχε μία κόρη και ένα παιδί, δηλαδή ένα αγόρι, έλεγε έχω αυτά τα χρήματα παιδί μου, πάρε τα εσύ για να κάνεις μια δουλειά και εσύ κορίτσι μου, κοίτα να βρεις έναν καλό γαμπρό. Αυτό έχει αμβλυνθεί, δηλαδή έχουμε φύγει πάρα πολύ από αυτό το σημείο".
Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με την καθηγήτρια του ΠΑΜΑΚ, ότι γίνεται μια γενικότερη προσπάθεια προς το καλύτερο και προς τη διεύρυνση αυτών των κοινωνικών στερεοτύπων. Παρ' όλα αυτά, προσθέτει, υπάρχουν (σ.σ. τα στερεότυπα) και μέσα στις επιχειρήσεις.
Ποια είναι αυτά τα στερεότυπα; Σύμφωνα με την κ. Σαρρή υπάρχουν τα φαινόμενα της "γυάλινης οροφής" (οι γυναίκες έχουν πρόσβαση σε υψηλόμισθα επαγγέλματα, όμως φτάνουν μόνο μέχρις ενός ορισμένου σημείου), του "κολλώδους πατώματος" (sticky floor- η απασχόληση των γυναικών σε χαμηλόμισθα επαγγέλματα) και η άρνηση ή δυσπιστία στο να ξεκινάει μια γυναίκα επιχείρηση και ζητά χρηματοδότηση. Και, όπως σημειώνει η κ. Σαρρή, "ακόμα και στη γυναίκα που οδηγεί αυτοκίνητο υπάρχει το σχόλιο ...γύρνα στην κουζίνα σου".
"Αυτά είναι τα κοινωνικά στερεότυπα που δυστυχώς συνεχίζουν να υπάρχουν, αλλά είναι πολύ καλύτερα απ' ό,τι τα προηγούμενα χρόνια και εδώ βοηθάει η κοινωνία. Δείτε τις διαφημίσεις, έχουμε άντρες που σπρώχνουν καρότσια, αλλάζουν τα μωρά, που ασχολούνται με νοικοκυριό, άρα, περνά σιγά σιγά στην κοινωνία μας αυτή η θεμιτή αλλαγή της ίσης αντιμετώπισης όχι της ισότητας, γιατί ισότητα δεν είναι δυνατόν να υπάρξει, η γυναίκα από τη φύση της διαφέρει", υπογραμμίζει.
Εξάλλου, στερεότυπες αντιλήψεις που επικρατούν σχετικά με το πόσο χρόνο πρέπει μια γυναίκα να αφιερώνει στη μητρότητα και πόσο χρόνο μπορεί να αφιερώνει στην επιδίωξη των στόχων της, σταδιακά περνούν σε ...δεύτερη μοίρα και απομακρύνονται από το προσκήνιο. Κι αυτό διότι, έχοντας ξεπεράσει –συνειδητά ή και ασυνείδητα– την αναχρονιστική κουλτούρα που περιλαμβάνει και τον διαχωρισμό μεταξύ γυναικείων και ανδρικών επαγγελμάτων, η κοινωνία αλλάζει, διαμορφώνοντας σταδιακά καλύτερες συνθήκες για την επιχειρηματικότητα των γυναικών.
Σημαντικός είναι και ο ρόλος της Πολιτείας στη στήριξη των γυναικών, καθώς σύμφωνα με όσα προκύπτουν από τις δηλώσεις της κ. Σαρρή, "η Πολιτεία, κοιτάει να βοηθήσει την εργαζόμενη γυναίκα και τη γυναίκα επιχειρηματία (π.χ. φροντίδα παιδιών στο ολοήμερο σχολείο κ.ά) ή να τη διευκολύνει ως προς την κατάρτιση, να τη βοηθήσει ως προς τη χρηματοδότηση".
Έτσι, ο συνδυασμός του επιχειρείν με την οικογένεια για μία γυναίκα μπορεί να είναι θετικός και ελπιδοφόρος και να μην μένει μόνο στην σφαίρα του ...ονείρου.
"Αν δείτε τα νέα χρηματοδοτικά προγράμματα -αυτά που ισχύουν τώρα και αυτά που προκηρύσσονται- δεν διαφοροποιούν ανάμεσα στο φύλο και δεν διαφοροποιούν ανάμεσα σε επιχειρήσεις κοινωνικού χαρακτήρα ή μη. Όλοι μαζί είναι στον ίδιο ...κουβά και όλοι μαζί από αυτόν τον ίδιο κουβά προσπαθούν να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση", αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Σαρρή.
Και πάλι- επισημαίνει- το θέμα είναι η καλή επιχειρηματική ιδέα, το επιτυχημένο επιχειρηματικό σχέδιο που, όπως λέει, "τώρα πια δεν το κάνουμε με τον παραδοσιακό τρόπο του business plan αλλά χρησιμοποιούμε τον επιχειρηματικό καμβά, που είναι πολύ πιο εύκολος και πολύ πιο κατανοητός σε άτομα που δεν έχουν οικονομική ή επιχειρηματική κατάρτιση και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που ασκεί την επιχειρηματικότητα".
Γι' αυτό και δεν λέμε πια γυναικεία επιχειρηματικότητα, λέμε επιχειρηματικότητα που ασκείται από γυναίκες, καταλήγει η κ. Σαρρή.
Το θέμα -συνεχίζει η κ. Σαρρή – είναι με ποιο τρόπο. "Πρέπει οι ίδιες (οι γυναίκες) να αντιμετωπίσουν τα κοινωνικά στερεότυπα, δηλαδή οι ίδιες να είναι απαλλαγμένες απ' αυτά· δεν τρομάζουν να μπουν σε κάποια αντρικά όπως τα λέμε– επαγγέλματα ή επιχειρήσεις. Το θέμα είναι να διαλύσουν και τα κοινωνικά στερεότυπα πάνω σ’ αυτό, το τι πιστεύουν οι άλλοι".
Αφήνοντας πίσω "βάρη" περασμένων δεκαετιών, που μέχρι και σχετικά πρόσφατα ήταν στο "προσκήνιο" και δημιουργούσαν προβλήματα στη δραστηριοποίησή τους στον επιχειρηματικό στίβο, γυναίκες πετυχαίνουν και, παράλληλα, δημιουργούν μία στέρεη βάση για όσες επιθυμούν να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.
Δομικά -όπως εξηγεί η κ. Σαρρή- έχουν αμβλυνθεί (τα στερεότυπα) σ’ ένα επίπεδο. Παλαιότερα "εάν ο πατέρας είχε μία κόρη και ένα παιδί, δηλαδή ένα αγόρι, έλεγε έχω αυτά τα χρήματα παιδί μου, πάρε τα εσύ για να κάνεις μια δουλειά και εσύ κορίτσι μου, κοίτα να βρεις έναν καλό γαμπρό. Αυτό έχει αμβλυνθεί, δηλαδή έχουμε φύγει πάρα πολύ από αυτό το σημείο".
Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με την καθηγήτρια του ΠΑΜΑΚ, ότι γίνεται μια γενικότερη προσπάθεια προς το καλύτερο και προς τη διεύρυνση αυτών των κοινωνικών στερεοτύπων. Παρ' όλα αυτά, προσθέτει, υπάρχουν (σ.σ. τα στερεότυπα) και μέσα στις επιχειρήσεις.
Ποια είναι αυτά τα στερεότυπα; Σύμφωνα με την κ. Σαρρή υπάρχουν τα φαινόμενα της "γυάλινης οροφής" (οι γυναίκες έχουν πρόσβαση σε υψηλόμισθα επαγγέλματα, όμως φτάνουν μόνο μέχρις ενός ορισμένου σημείου), του "κολλώδους πατώματος" (sticky floor- η απασχόληση των γυναικών σε χαμηλόμισθα επαγγέλματα) και η άρνηση ή δυσπιστία στο να ξεκινάει μια γυναίκα επιχείρηση και ζητά χρηματοδότηση. Και, όπως σημειώνει η κ. Σαρρή, "ακόμα και στη γυναίκα που οδηγεί αυτοκίνητο υπάρχει το σχόλιο ...γύρνα στην κουζίνα σου".
"Αυτά είναι τα κοινωνικά στερεότυπα που δυστυχώς συνεχίζουν να υπάρχουν, αλλά είναι πολύ καλύτερα απ' ό,τι τα προηγούμενα χρόνια και εδώ βοηθάει η κοινωνία. Δείτε τις διαφημίσεις, έχουμε άντρες που σπρώχνουν καρότσια, αλλάζουν τα μωρά, που ασχολούνται με νοικοκυριό, άρα, περνά σιγά σιγά στην κοινωνία μας αυτή η θεμιτή αλλαγή της ίσης αντιμετώπισης όχι της ισότητας, γιατί ισότητα δεν είναι δυνατόν να υπάρξει, η γυναίκα από τη φύση της διαφέρει", υπογραμμίζει.
Εξάλλου, στερεότυπες αντιλήψεις που επικρατούν σχετικά με το πόσο χρόνο πρέπει μια γυναίκα να αφιερώνει στη μητρότητα και πόσο χρόνο μπορεί να αφιερώνει στην επιδίωξη των στόχων της, σταδιακά περνούν σε ...δεύτερη μοίρα και απομακρύνονται από το προσκήνιο. Κι αυτό διότι, έχοντας ξεπεράσει –συνειδητά ή και ασυνείδητα– την αναχρονιστική κουλτούρα που περιλαμβάνει και τον διαχωρισμό μεταξύ γυναικείων και ανδρικών επαγγελμάτων, η κοινωνία αλλάζει, διαμορφώνοντας σταδιακά καλύτερες συνθήκες για την επιχειρηματικότητα των γυναικών.
Σημαντικός είναι και ο ρόλος της Πολιτείας στη στήριξη των γυναικών, καθώς σύμφωνα με όσα προκύπτουν από τις δηλώσεις της κ. Σαρρή, "η Πολιτεία, κοιτάει να βοηθήσει την εργαζόμενη γυναίκα και τη γυναίκα επιχειρηματία (π.χ. φροντίδα παιδιών στο ολοήμερο σχολείο κ.ά) ή να τη διευκολύνει ως προς την κατάρτιση, να τη βοηθήσει ως προς τη χρηματοδότηση".
Έτσι, ο συνδυασμός του επιχειρείν με την οικογένεια για μία γυναίκα μπορεί να είναι θετικός και ελπιδοφόρος και να μην μένει μόνο στην σφαίρα του ...ονείρου.
"Αν δείτε τα νέα χρηματοδοτικά προγράμματα -αυτά που ισχύουν τώρα και αυτά που προκηρύσσονται- δεν διαφοροποιούν ανάμεσα στο φύλο και δεν διαφοροποιούν ανάμεσα σε επιχειρήσεις κοινωνικού χαρακτήρα ή μη. Όλοι μαζί είναι στον ίδιο ...κουβά και όλοι μαζί από αυτόν τον ίδιο κουβά προσπαθούν να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση", αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Σαρρή.
Και πάλι- επισημαίνει- το θέμα είναι η καλή επιχειρηματική ιδέα, το επιτυχημένο επιχειρηματικό σχέδιο που, όπως λέει, "τώρα πια δεν το κάνουμε με τον παραδοσιακό τρόπο του business plan αλλά χρησιμοποιούμε τον επιχειρηματικό καμβά, που είναι πολύ πιο εύκολος και πολύ πιο κατανοητός σε άτομα που δεν έχουν οικονομική ή επιχειρηματική κατάρτιση και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που ασκεί την επιχειρηματικότητα".
Γι' αυτό και δεν λέμε πια γυναικεία επιχειρηματικότητα, λέμε επιχειρηματικότητα που ασκείται από γυναίκες, καταλήγει η κ. Σαρρή.
*Αποτέλεσμα της πολυετούς ενασχόλησης της κυρίας Σαρρή με τη γυναικεία επιχειρηματικότητα είναι το τελευταίο της βιβλίο "Γυναικεία επιχειρηματικότητα: προσέγγιση της ελληνικής πραγματικότητας", το οποίο συνέγραψε από κοινού με την Άννα Τριχοπούλου (δρ Κοινωνιολογίας), όπως αναφέρεται στο προσωπικό της ιστολόγιο.
Παράλληλα, η κ. Σαρρή υποστηρίζει την επιχειρηματικότητα από διάφορες θεσμικές θέσεις: εθνική συντονίστρια του διεθνούς προγράμματος GUESSS για τη νεανική επιχειρηματικότητα, μέλος του Δ.Σ. του κέντρου στήριξης της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας των γυναικών “ΕΡΓΑΝΗ” και της επιστημονικής επιτροπής της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων.
Παράλληλα, η κ. Σαρρή υποστηρίζει την επιχειρηματικότητα από διάφορες θεσμικές θέσεις: εθνική συντονίστρια του διεθνούς προγράμματος GUESSS για τη νεανική επιχειρηματικότητα, μέλος του Δ.Σ. του κέντρου στήριξης της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας των γυναικών “ΕΡΓΑΝΗ” και της επιστημονικής επιτροπής της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου