Η ενδοσχολική βία και ο εκφοβισμός μεταξύ μαθητών, μαθητριών είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται και δημοσιοποιείται και στην Ελλάδα τα τελευταία 15 χρόνια. Οι όροι αυτοί περιγράφουν μία κατάσταση κατά την οποία ασκείται εσκεμμένη, απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη βία με σκοπό την επιβολή και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου σε μαθητές και μαθήτριες από συμμαθητές τους και συμμαθήτριές τους εντός και εκτός σχολείου. Θύτες και θύματα προέρχονται από κάθε κοινωνική ομάδα της σχολικής κοινότητας , χωρίς να αποκλείονται και πρόσωπα από τον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο. Κάθε πρόσωπο μπορεί να είναι υποψήφιος θύτης, αν δεν κατανοήσει τη βία που κρύβει μέσα του και τους παράγοντες που οδηγούν στον έλεγχο ή στην εξωτερίκευσή της κι αν δεν αντιληφθεί πόσο η προσωπική του ιστορία διαφοροποιεί τις στάσεις και τις συμπεριφορές του.
Το φαινόμενο της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού είναι σύνθετο, πολυπαραγοντικό και πολυεπίπεδο. Εδώ και 13 χρόνια που εργάζομαι ως καθηγήτρια στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, παρατηρώ τη συχνότητα, την ένταση και τη διάρκεια της επιθετικότητας μεταξύ των μαθητριών και μαθητών. Όλα αυτά τα χρόνια υπήρχε και υπάρχει βία στα σχολεία – λεκτική, ψυχολογική, σωματική, οικονομική, σεξουαλική, ηλεκτρονική – με τη διαφορά ότι τα τελευταία χρόνια δημοσιοποιείται και καταγγέλλεται πιο συχνά από τα θύματα, τις οικογένειές τους και τις,τους εκπαιδευτικούς. Η επιθετικότητα και ο εκφοβισμός εκφράζεται είτε μεμονωμένα είτε από ομάδες μαθητών, μαθητριών που βάζουν στόχο κάποιον ή κάποια που διαφέρει και θεωρούν εύκολο και αδύναμο θύμα. Αυτό έχει ως συνέπεια την απομόνωση του θύματος, την κοινωνική του μοναξιά, το φόβο του και την άρνησή του να συμμετέχει σε ομαδικά παιχνίδια και δραστηριότητες του σχολείου. Αυτή η απόσυρσή του από τα κοινά και η εσωτερίκευση του προβλήματός του, σηματοδοτεί σχέσεις εξουσίας μέσα στο σχολείο μεταξύ συνομηλίκων με αρνητικές συνέπειες στη σχολική ευρυθμία.
Στη σχολική διαμεσολάβηση οι μαθήτριες και οι μαθητές συζητούν ανοιχτά χωρίς να δέχονται κριτική ερμηνεία από τους διαμεσολαβητές, εκφράζουν τα συναισθήματά τους, τις ανάγκες τους και διερευνούν από κοινού τρόπους επίλυσης των προβλημάτων τους. Μαθητές και μαθήτριες που παρακινούνται να προτείνουν αλλαγές στο σχολείο, στον τρόπο διδασκαλίας και στις σχέσεις εκπαιδευτικών μαζί τους. Αυτό όμως που με παρακίνησε κυρίως να ασχοληθώ με τη σχολική διαμεσολάβηση είναι τα θεαματικά αποτελέσματα ως προς την μείωση της ενδοσχολικής βίας , τη συχνότητα και τη διάρκειά της, όταν δίνουμε ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟ στα παιδιά να μιλήσουν και κυρίως να ακουστούν.
Η Σχολική Διαμεσολάβηση είναι μία πρακτική επίλυσης των σχολικών συγκρούσεων και εφαρμόζεται με το διάλογο, την ενσυναίσθηση και την ενεργητική ακρόαση. Αποτελεί μία μορφή ειρηνικής επίλυσης επιθετικών συμπεριφορών, η οποία οργανώνεται και εφαρμόζεται εντός του σχολικού πλαισίου, ως εναλλακτική πρακτική που αντικαθιστά το πειθαρχικό σύστημα τιμωρίας. Μία ομάδα μαθητριών και μαθητών εκπαιδεύεται και λειτουργούν ως διαμεσολαβήτριες και διαμεσολαβητές. Εφαρμόζεται διδάσκοντας τεχνικές διαπραγμάτευσης, συνεργατικής επίλυσης προβλημάτων και αυτοδυνάμωσης των εμπλεκομένων.
Η εφαρμογή ενός αποτελεσματικού προγράμματος σχολικής διαμεσολάβησης στηρίζεται σε τρία βασικά στοιχεία: α) ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης στη διαμεσολάβηση β) μία ομάδα διαμεσολαβητριών, διαμεσολαβητών που να είναι αντιπροσωπευτική του σχολικού πληθυσμού (φύλο, ηλικία, εθνικότητα, σχολική επίδοση) και γ) τη μέγιστη δυνατή υποστήριξη από το προσωπικό του σχολείου. Στη σχολική διαμεσολάβηση οι μαθήτριες και οι μαθητές συζητούν ανοιχτά χωρίς να δέχονται κριτική ερμηνεία από τους διαμεσολαβητές, εκφράζουν τα συναισθήματά τους, τις ανάγκες τους και διερευνούν από κοινού τρόπους επίλυσης των προβλημάτων τους.
Στις συναντήσεις των διαμεσολαβήσεων, οι οποίες γίνονται εντός σχολικού ωραρίου, σε συγκεκριμένο προκαθορισμένο χώρο όπου έχουν πρόσβαση μόνο η ομάδα της διαμεσολάβησης, και οι δύο πλευρές επικοινωνούν με έναν πρωτόγνωρο πολλές φορές τρόπο, γιατί καλούνται να εκφράσουν με σαφήνεια και ακρίβεια τα συναισθήματά τους και τις ανάγκες τους. Οι 4 βασικές ερωτήσεις που καλούνται να διερευνηθούν είναι: τι συνέβη, πως νιώθεις για αυτό, τι θα ήθελες να γίνει και τι πιστεύεις ότι πραγματικά μπορεί να γίνει; Τις/τους διατίθεται χρόνος, χώρος και κυρίως ενεργητική ακρόαση. Μέσω της εμπιστοσύνης, της ενδυνάμωσης και τις ερωτήσεις των διαμεσολαβητριών, διαμεσολαβητών, αναδύονται απαντήσεις που δίνουν οι ίδιοι οι διαμεσολαβούμενοι στον εαυτό τους και έτσι είναι πιο συνεπείς στην τήρηση των όρων που συναποφασίζουν ώστε να μην επαναληφθεί ο εκφοβισμός. Η ομάδα της διαμεσολάβησης επικεντρώνεται στα κοινά σημεία των δύο πλευρών, αναζητούνται πιθανές λύσεις από κοινού και συμφωνούν γραπτά στη λύση που αποφασίζουν και δεσμεύονται στη διατήρησή της. Επιπλέον, συμφωνούν σε μία μελλοντική συνάντηση ανατροφοδότησης και διερεύνησης για να συζητήσουν αν και πως επαναλήφθηκε κάποιο περιστατικό βίας ανάμεσά τους ή με άλλες/άλλους.
Η Σχολική Διαμεσολάβηση είναι μία διαδικασία που κάνει αυτό ακριβώς: διερευνά συναισθήματα και ανάγκες. Ένα παιδί έρχεται να ζητήσει βοήθεια για μία σύγκρουση που έχει με κάποιο άλλο παιδί, γιατί η σχέση τους έχει θρυμματιστεί και σείεται η επικοινωνία τους. Καλούνται λοιπόν, να έρθουν σε επαφή με τα συναισθήματά τους, πως νιώθουν δηλ. σε σχέση με το συγκεκριμένο γεγονός και να προσδιορίσουν ποια ανάγκη έχουν και οι δύο που θέλουν να καλυφθεί σε σχέση με το άλλο παιδί.
Η συνειδητοποίηση του συναισθήματος, η αποδοχή του, η έκφρασή του προς τον άλλον και την άλλην, είναι μία διαδικασία που απαιτεί το ΜΑΖΙ. Από μόνη της δεν λειτουργεί τόσο αποτελεσματικά στις σχέσεις, καθώς κάνει κύκλους γύρω από μία κατάσταση. Όταν όμως εκφράζεται ποικιλοτρόπως είτε με θυμό, είτε με ηρεμία, είτε με ντροπή, αποκτά υπόσταση, ανοίγει δρόμους που οδηγούν από το ΕΓΩ στο ΕΣΥ. Χτίζεται μία επικοινωνιακή γέφυρα, με αμφιταλαντεύσεις, με ανισορροπίες, με ασταθή βήματα και με σίγουρη τη θέαση μίας διεξόδου.
Και μόνον η αίσθηση ότι αρχικά όλοι οι δρόμοι δεν είναι κλειστοί, έχει μία ιαματική λειτουργία στο ψυχισμό των παιδιών.
Τα 4 κύρια βήματα της σχολικής διαμεσολάβησης είναι:
1. Θερμό καλωσόρισμα σε αυτήν και αυτόν που έρχεται στην ομάδα για να μιλήσει. (λεκτικά, π.χ. ‘’καλωσόρισες, χαιρόμαστε πολύ που είσαι εδώ’’, με τη γλώσσα του σώματος π.χ. χαμογελάμε, κοιτάμε στα μάτια, δεν σταυρώνουμε τα χέρια μας, στρεφόμαστε προς αυτήν ,αυτόν).
2. Διερεύνηση του γεγονότος:
· Εμπνέουμε και εγγυόμαστε την εμπιστοσύνη. Εκτός αν υπάρχει πολύ σοβαρή ένδειξη ότι απειλείται η ζωή κάποιου, κάποιας, οπότε το λέμε σε κάποιον ενήλικα
· Ενσυναίσθηση. Ενεργητική ακρόαση. Ακούμε την άλλην και τον άλλον με ενδιαφέρον, με προσοχή, με σοβαρότητα,
· Προσπαθούμε να μάθουμε για αυτόν, αυτήν που μας μιλάει, κάνοντας ερωτήσεις ανοιχτού τύπου που η απάντηση δεν είναι με ένα ναι ή όχι αλλά αναλυτική. Γλώσσα της Καμηλοπάρδαλης (παρατήρηση, συναίσθημα, ανάγκη, αίτημα).
· Αποδοχή της διαφορετικότητας. Σεβασμός.
3. Αναπλαισίωση: Όταν ο μαθητής, η μαθήτρια που ήρθε στη διαμεσολάβηση, ολοκληρώσει όσα έχει να πει, επαναλαμβάνουμε με δικά μας λόγια, σε μία περίληψη όλα όσα μας είπε.
4. Αίτημα προς βοήθεια: Στο τέλος, προσφέρουμε τη βοήθεια , ρωτώντας στην αρχή και τις δύο πλευρές : εσύ πως θα ήθελες να σε βοηθήσουμε, τι θα ήθελες να γίνει και τι πιστεύεις ότι πραγματικά μπορεί να γίνει; Έπειτα βρίσκουμε μία κοινή λύση και από τις δύο πλευρές και συνυπογράφουν ένα συμβόλαιο μη επανάληψης του περιστατικού. Μετά από 5- 10 ημέρες, επανεξετάζουμε το αίτημά τους για να δούμε αν τηρούνται οι από κοινού όροι της συμφωνίας.
Η σχολική διαμεσολάβηση είναι ομόκεντροι κύκλοι, στους οποίους εστιαζόμαστε μεθοδικά και στοχευόμενα έτσι ώστε να φτάσουμε στο βασικό πυρήνα του γεγονότος, στην ανίχνευση της αιτίας της σύγκρουσης. Δεν ρωτάμε καθόλου ανοιχτά το γιατί συνέβη αλλά αυτό εκμαιεύεται και διατυπώνεται σταδιακά από τα ίδια τα παιδιά.
Γίνεται δηλαδή μία μετάβαση από την ψυχική αφωνία των παιδιών στην έκφραση του προσωπικού λόγου κάθε παιδιού που έρχεται στη διαμεσολάβηση. Ανεβαίνουν κλιμακωτά μία σκάλα, της οποίας τα σκαλοπάτια αποκαλύπτουν καταρχήν την ένταση του γεγονότος και μετά τα κίνητρα.
Σε όλη αυτήν τη διαδικασία, οι διαμεσολαβήτριες και οι διαμεσολαβητές θέτουν ερωτήματα και δίνουν την αφορμή για να ειπωθούν τα συναισθήματα και οι ανάγκες των συγκρουόμενων παιδιών. Δεν κατευθύνουν, δεν κρίνουν και δεν αξιολογούν. Ακούν, παροτρύνουν να μιλήσουν και οι δύο πλευρές και κυρίως εδραιώνουν μία σχεσιακή διαδικασία ανεύρεσης λύσης.
Επιπλέον, τα παιδιά που ήταν παρατηρητές/τριες και ήταν αμέτοχα μπροστά σε περιστατικά βίας, παίρνουν πια θέση και μιλάνε. Ενθαρρύνονται να πάρουν θέση ενάντια στη βία και να μην συγκαλύπτουν αδιάφορα ή ενοχικά όλα αυτά τα περιστατικά.
Σε όλη την εκπαίδευση των παιδιών της διαμεσολάβησης βασιζόμαστε σε μία συγκεκριμένη μέθοδο επικοινωνίας. Είναι η θεωρία της Επικοινωνίας Δίχως Βία του Marshall Rosenberg. Χρησιμοποιούμε τη Γλώσσα της Καμηλοπάρδαλης η οποία μιλάει για τέσσερα βασικά βήματα στην επικοινωνία μας :
α) Παρατήρηση: Παρατηρούμε τι πραγματικά συμβαίνει σε μια κατάσταση. Η τέχνη είναι να εκφράσουμε τι παρατηρήσαμε, δηλαδή να περιγράψουμε το γεγονός χωρίς να το κρίνουμε, να το αξιολογήσουμε ή να το ερμηνεύσουμε.
β) Συναισθήματα: Εκφράζουμε πως αισθανόμαστε όταν παρατηρούμε το συγκεκριμένο γεγονός
γ) Ανάγκες: Εκφράζουμε ποια ανάγκη είναι συνδεδεμένη με το συγκεκριμένο γεγονός και συναίσθημα
δ) Αιτήματα: Εκφράζουμε με σαφήνεια και με πολύ συγκεκριμένο τρόπο τι χρειαζόμαστε από τους άλλους και τις άλλες να πράξουν.
Η εκπαίδευσή τους ολοκληρώνεται σε 7-8 συναντήσεις, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα της ομάδας, τις συνθήκες και τα προβλήματα που παρουσιάζονται στην πορεία. Τα εκπαιδευτικά εργαλεία που χρησιμοποιούμε είναι:
· Διαδραστικές ασκήσεις
· Βιωματικά παιχνίδια
· Παιχνίδια ρόλων
· Ανάλυση εννοιών
· Προσομοίωση περιστατικών για διαμεσολάβηση
Μέσω αυτών επεξεργαζόμαστε και μαθαίνουμε τα κύρια βήματα της σχολικής διαμεσολάβησης, τα οποία εμπεριέχουν απαραίτητα τις έννοιες και τις συμπεριφορές της Ενσυναίσθησης, του Διαλόγου, του Σεβασμού, της Αποδοχής της Διαφορετικότητας, της Εμπιστοσύνης.
Όταν τελειώσει η εκπαίδευση, εκεί συζητάμε με ειλικρίνεια και χωρίς ανταγωνισμό ποια παιδιά είναι έτοιμα να κάνουν διαμεσολάβηση. Χρειάζεται να πληρούν κάποιες βασικές προϋποθέσεις κι αυτές είναι:
- Ενσυναίσθηση
- Ενεργητική ακρόαση
- Δεν κρίνει
- Εμπιστοσύνη
- Αξιοπιστία
- Ευσυνειδησία
- Διαθέτει κατανόηση
- Επικοινωνιακές δεξιότητες
- Έχει επίγνωση της γλώσσας του σώματος
- Αναγνωρίζει τα προβλήματα
- Δίνει πιθανές λύσεις / εναλλακτικές
- Ευγένεια
- Εντιμότητα
ΠΩΣ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ
Αφού ενημερωθούμε για το περιστατικό, φωνάζουμε ξεχωριστά κάθε παιδί που εμπλέκεται και ρωτάμε εάν θέλει να δεχθεί διαμεσολάβηση για την επίλυση της σύγκρουσης. Εφόσον θέλουν και οι δύο, ορίζουμε μία κοινή συνάντηση σε καθορισμένο χώρο και συγκεκριμένη ώρα. Τα υποδεχόμαστε με τα παιδιά από την ομάδα της διαμεσολάβησης και εγώ λειτουργώ κυρίως ως παρατηρήτρια. Παρεμβαίνω όταν δω ότι εμποδίζεται η επικοινωνία κι όταν μου ζητηθεί. Μετά συζητάμε μόνο με τα παιδιά της ομάδας, τι τους δυσκόλεψε, τι τους άρεσε, πως ένιωσαν και αν θέλουν να ξανακάνουν διαμεσολάβηση. Όλη η σχολική διαμεσολάβηση γίνεται εντός σχολικού ωραρίου και με την συναίνεση των εκπαιδευτικών καθώς έρχονται τα παιδιά πολλές φορές εν ώρα μαθημάτων.
ΠΩΣ ΕΝΗΜΕΡΩΝΟΜΑΣΤΕ ΓΙΑ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΒΙΑΣ
1. Καταρχήν τοποθετούμε το Κουτί της Σχολικής Διαμεσολάβησης έξω από το γραφείο των εκπαιδευτικών, σε διακριτικό σημείο που να μην μπορούμε να δούμε άμεσα ποιο παιδί ρίχνει μέσα το σημείωμά του. Από εκεί παίρνουμε συνήθως ανώνυμα πληροφορίες για βίαια περιστατικά και επώνυμα όταν τα αφορά άμεσα.
2. Τα παιδιά της ομάδας μας πληροφορούν για το τι συμβαίνει έξω στην αυλή , ή στην τάξη, το 15μελές, μεμονωμένα παιδιά, κάποιες φορές γονείς και σχολικό προσωπικό γενικά.
3.Εκπαιδευτικοί που παρατηρούν και ξέρουν για επιθετικές συμπεριφορές ή παρατηρούν αλλαγές σε συμπεριφορά και παράξενες κινήσεις παιδιών, π.χ. απομόνωση, άρνηση συμμετοχής στο μάθημα και σε κοινές δραστηριότητες, ρατσιστικά σχόλια κ.λ.π.
· κουτί της διαμεσολάβησης
· πληροφοριακό υλικό με τηλέφωνα φορέων που παρέχουν βοήθεια
· εφημερίδα ‘’τα νέα της σχολικής διαμεσολάβησης’’
· σχετικές ταινίες και βίντεο κολάζ ομαδικές ασκήσεις
· πίνακας ανακοινώσεων, μόνο για τη σχολική διαμεσολάβηση, όπου αναρτώνται οι φωτογραφίες των παιδιών της ομάδας, οι βασικές αρχές της διαμεσολάβησης, η σχολική εφημερίδα και γενικότερα μπορεί να λειτουργήσει ως διαδραστικός πίνακας που μπορούν όλα τα παιδιά να αναρτούν ό,τι θέλουν, π.χ. ποιήματά τους, σκέψεις τους, ζωγραφιές τους, ανέκδοτα, φωτογραφίες κ.λ.π.
· μεγάλο πανώ με συνθήματα κατά της βίας, όπου γράφουν όλα τα παιδιά
· μουσικό δρώμενο και δραματοποίηση κειμένου για τη βία
· διαδραστική άσκηση ‘’κυνήγι του χαμένου θησαυρού’’
· δημιουργία επιτραπέζιου παιχνιδιού ‘’ το γελαστό ανθρωποδάσος’’
Τα περιστατικά συγκρούσεων που αντιμετωπίζουμε τα τελευταία 6 χρόνια, αφορούν πολλές μορφές βίας: εκφοβισμός και απειλές, ρατσισμός λόγω εθνικότητας, λόγω σωματικής κατάστασης, σχολικής επίδοσης, αναπηρίας, εξωτερικής εμφάνισης, σεξουαλικού προσανατολισμού, οικονομικής κατάστασης σεξιστικά σχόλια και πρακτικές κοινωνικού αποκλεισμού.
Η σχολική διαμεσολάβηση βοηθάει πολύ στο να αναπτυχθεί στο σχολείο ένα αίσθημα εμπιστοσύνης ως προς :
· τις προσωπικές ικανότητες των διαμεσολαβητριών και διαμεσολαβητών (τονώνεται η αυτοπεποίθησή τους και η αυτοεκτίμησή τους)
· τους άλλους και τις άλλες (μπορούν να συνυπάρχουν και να συνδιαλέγονται)
· τους θεσμούς (μπορούν να βασίζονται σε αυτούς και να τους αξιοποιούν)
Αυτή η εμπιστοσύνη που κατακτιέται αργά και σταθερά, καλλιεργεί στις μαθήτριες και τους μαθητές μία αίσθηση ασφάλειας, ότι κάπου ανήκουν και ότι δεν χρειάζεται να παραιτούνται όταν δέχονται βία. Έτσι ενδυναμώνονται στο να εκφράσουν το θυμό τους και την οργή τους, μέσα από ένα δρόμο διαλόγου και απονομής δικαιοσύνης.
Αποκτούν φωνή και υπάρχουν ως πρόσωπα, γιατί μιλούν επιτέλους τα ίδια τα παιδιά για τα προβλήματά τους και όχι όπως συνήθως οι ενήλικες που μιλούν για αυτά. Η σχολική διαμεσολάβηση προσεγγίζει το άτομο ως μοναδικό πρόσωπο και αφουγκράζεται τι λέει, τι έγινε, πως το λέει και όχι μόνο ποιος και ποια το λέει. Μέσα από αυτήν τη διαδικασία αναιρείται η αίσθηση της θυματοποίησης, θυματοποίηση η οποία εδραιώνει την ανημπόρια, την παθητικοποίηση, την αβουλία και το θυμό είτε προς τα έξω είτε προς τον εαυτό τους. Τα παιδιά που δέχονται βία ενθαρρύνονται να μιλούν για ό,τι τους συμβαίνει, ζητούν βοήθεια και σπάνε τη σιωπή της ντροπής. Τα παιδιά που ασκούν βία κινητοποιούνται να δοκιμάσουν άλλους τρόπους επικοινωνίας, να εμβαθύνουν στην εικόνα τους και να διεκδικήσουν μία ουσιαστική σχέση με τους άλλους και τις άλλες. Και οι δύο πλευρές καλούνται μέσα από την έκφραση των συναισθημάτων και των αναγκών τους να βρουν μία κοινή λύση και να την τηρήσουν. Αυτενεργούν , παίρνουν πρωτοβουλίες και αποφασίζουν ανάλογα με τα δικά τους δεδομένα και όχι με προσδοκίες τρίτων για αυτούς.
Αυτό έχει πολύ καλά αποτελέσματα γιατί η βία εκδηλώνεται από κάποια άτομα, κάτω από ορισμένες συνθήκες και σε συγκεκριμένο πλαίσιο. Αυτό το πλαίσιο ανιχνεύεται και ονοματίζεται. Μιλάμε για κάτι πολύ συγκεκριμένο, μπαίνουν σαφή όρια και δεν γενικεύεται το γεγονός. Τα παιδιά που ζητούν και ασκούν διαμεσολάβηση, καταργούν τις ετικέτες και τους χαρακτηρισμούς. Αναιρείται το αίσθημα της ματαίωσης της ταυτότητάς τους, που πιθανόν να νιώθουν όταν αμέσως τιμωρούνται από το σχολείο, χωρίς να μιλήσουν και να εξηγήσουν το γιατί, όταν στοχοποιούνται ως δράστες και μπαίνουν στη γενική κατηγορία του κακού παιδιού.
Στη Σχολική Διαμεσολάβηση, οι μαθήτριες και οι μαθητές μαθαίνουν να συνδιαλέγονται με σεβασμό και κυρίως να αναγνωρίζουν ότι και οι άλλοι,άλλες έχουν συναισθήματα και ανάγκες. Ενορχηστρώνεται μία μοναδική γνωσιακή και συναισθηματική συμφωνία. Ό,τι μέχρι τώρα το μάθαιναν λογικά και εγκεφαλικά, τώρα το βιώνουν πολύ εσωτερικά και συλλογικά.
Είναι θεαματικά τα αποτελέσματα της σχολικής διαμεσολάβησης ως προς :
· την μείωση της ενδοσχολικής βίας , τη συχνότητα, την ένταση και τη διάρκειά της, επειδή δίνεται ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΣ στα παιδιά να μιλήσουν και κυρίως να ακουστούν.
· την ενδυνάμωση των παιδιών που δέχονται βία να δημοσιοποιήσουν το γεγονός και να ζητήσουν βοήθεια.
· την έλλειψη στιγματισμού των παιδιών που άσκησαν βία και την επανένταξή τους στο σχολικό περιβάλλον με επίγνωση της συμπεριφοράς τους.
· την αυτονομία των παιδιών να επιλύουν και να διαχειρίζονται τις διαπροσωπικές συγκρούσεις.
· την αίσθηση της ασφάλειας και της εμπιστοσύνης που καλλιεργείται στο σχολείο.
· την αλλαγή στη συμπεριφορά των διαμεσολαβητριών και διαμεσολαβητών, ως προς τις δεξιότητες της επικοινωνίας, του διαλόγου, της κατανόησης των προβλημάτων, του σεβασμού της διαφορετικότητας, της συνειδητοποίησης του σεξισμού και των πρακτικών ένταξης και όχι αποκλεισμού.
· την επίδραση της σχολικής διαμεσολάβησης στις στάσεις τους , τις αντιλήψεις τους περί βίας και σε γνωστικό, συναισθηματικό και συμπεριφοριστικό επίπεδο.
· τις στάσεις των μαθητριών, μαθητών, των εκπαιδευτικών και των γονέων απέναντι στα ζητήματα τηςσχολικής ευρυθμίας.
· την βελτίωσή τους στη σχολική επίδοση όσων εμπλέκονται στη διαδικασία της διαμεσολάβησης.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
· Αρτινοπούλου, Β. ( 2001). Βία στο σχολείο: Έρευνες και πολιτικές στην Ευρώπη, Αθήνα: Μεταίχμιο.
· Αρτινοπούλου, Β. (2010). Η σχολική διαμεσολάβηση. Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη.
· Βέργου, Ν. & Αντωνιάδη, Κ., (2009). Σωματική βία για το 37% των μαθητών Δημοτικού. http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=28067
· Γιωτοπούλου –Μαραγκοπούλου, Α. (2012). Ομαδική βία και επιθετικότητα στα σχολεία. Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη.
· ΕΨΥΠΕ, (2008). Μίλα μη φοβάσαι. 3 ιστορίες για τη βία στο σχολείο.Αθήνα.
· Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.,(2001). Ενδοσχολική βία και εκφοβισμός: αιτίες, επιπτώσεις, αντιμετώπιση. Αθήνα.
· Μαυροσκούφης, Δ. (2008). Στρατηγικές για τη διαχείριση συγκρουσιακών καταστάσεων και προβληματικών συμπεριφορών στη σχολική τάξη. Στο Β. Αρτινοπούλου, Κοινωνική Διαμεσολάβηση , Πάντειο Πανεπιστήμιο, 2007-2008.
· Μπεζέ, Λουκία., (1998). Βία στο σχολείο του σχολείου… Αθήνα. Εργαστήριο ψυχολογίας του παιδιού. Ελληνικά Γράμματα.
· Τσιάκαλος, Γ., (2000). Οδηγός αντιρατσιστικής εκπαίδευσης. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
· Τσιάντης Ι.& Ασημόπουλος Χ., (2012) Ενδοσχολική βία και εκφοβισμός στο δημοτικό σχολείο: το διακρατικό πρόγραμμα Δάφνη της ΕΨΥΠΕ στο Γιωτοπούλου –Μαραγκοπούλου, Α. (2012). Ομαδική βία και επιθετικότητα στα σχολεία. Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη.
· Brenda, T., and Gerber, S., (1997). An evaluation of a High School Peer Mediation Program, Eastern Washington University.
· Η.Ρ. Edu Services, (2007). Διαμεσολάβηση συνομηλίκων για την επίλυση των συγκρούσεων στα σχολεία. Λεμεσός. (www.humanrights-edu-cy.org).
· Gilhooley, J. & Scheuch, N., (2000). Using Peer Mediation in classrooms and schools. California, Corwin Press.
· www.non-violence.gr στο http://nvcgreece1.blogspot.gr/
Μενίκη Βίλμα
Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης
ΜA στην Ειδική Αγωγή
Συντονίστρια στο Δίκτυο για τη Σχολική Διαμεσολάβηση (www.kede.org)
Πιστοποιημένη Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων
Επιμορφώτρια στη Σχολική Διαμεσολάβηση
Επιμορφώτρια στη Σχολική Διαμεσολάβηση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου